Roczny plan pracy z wiedzy o społeczeństwie dla gimnazjum zintegrowany z serią „Dziś i jutro”

Klasa 3

Wymagania na poszczególne oceny

 

Temat lekcji

Zagadnienia

Wymagania na poszczególne oceny

 

dopuszczająca

dostateczna

dobra

bardzo dobra

celująca

Rozdział I: System polityczny państwa polskiego

1. Konstytucja

- ustawa zasadnicza

- zasady ustrojowe III RP

- prawa i obowiązki obywatela Polski

- wyjaśnia terminy: konstytucja, suwerenność narodu

- omawia różnicę między prawami a obowiązkami konstytucyjnymi

- wymienia podstawowe prawa obywatelskie Polaków

- określa obowiązki obywatelskie Polaków

- wyjaśnia terminy: preambuła, trójpodział władzy, państwo prawa, decentralizacja władzy

- odszukuje w Konstytucji III RP rozdziały, w których zawarte są podstawowe zasady ustroju oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli

- na podstawie tekstu źródłowego podaje prawa dzieci zapisane w Konstytucji III RP

- wyjaśnia znaczenie naczelnych zasad konstytucyjnych dla określenia ustroju państwa

- omawia znaczenie praw i obowiązków wynikających z Konstytucji III RP

- wymienia przykłady sytuacji, w których doszło do naruszenia praw obywateli

- klasyfikuje prawa (osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne) i podaje przykłady

- uzasadnia znaczenie nadrzędności konstytucji nad innymi
aktami prawnymi

- interpretuje wybrane fragmenty
Konstytucji III RP

- ocenia jakość Konstytucji i prawa stanowionego w Polsce

- porównuje Konstytucję III RP z rozwiązaniami ustrojowymi
innych państw

2. Sejm i senat

- uprawnienia polskiego parlamentu

- funkcjonowanie polskiego parlamentu

- przebieg procesu ustawodawczego

- wyjaśnia termin: immunitet

- opisuje rolę parlamentu w koncepcji trójpodziału władzy

- określa funkcje sejmu i senatu

- wymienia warunki, które musi spełnić kandydat na posła lub senatora

- wyjaśnia terminy: próg wyborczy, Zgromadzenie Narodowe, inicjatywa ustawodawcza, ordynacja wyborcza, wotum
zaufania, wotum
nieufności

- omawia funkcjonowanie polskiego
parlamentu

- przedstawia kwestie związane z zasadami wyborczymi

- tłumaczy, na czym polega proces ustawodawczy

- wylicza uprawnienia sejmu i senatu
w Polsce

- charakteryzuje poszczególne etapy procesu ustawodawczego

- wymienia podmioty, którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza

- opisuje, na czym polega praca parlamentarzysty

- odszukuje w źródłach dodatkowe
informacje na temat regulaminu pracy
sejmu i senatu

- interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP

- przedstawia genezę polskiego parlamentaryzmu

- ocenia pracę wybranego parlamentarzysty

- określa rolę Prezydenta RP i Trybunału Konstytucyjnego
w procesie ustawodawczym

- aktywnie uczestniczy w symulacji procesu ustawodawczego

- wymienia i rozróżnia funkcje sejmu i senatu

- ocenia jakość prawa stanowionego przez polski sejm i senat

- opisuje na podstawie ilustracji lub schematu salę posiedzeń sejmu

- w czasie symulacji procesu ustawodawczego występuje
z inicjatywą ustawodawczą i umiejętnie ją argumentuje

- orientuje się w bieżących wydarzeniach związanych z funkcjonowaniem parlamentu

3. Rząd i prezydent

- organy władzy
wykonawczej

- funkcje i uprawnienia Rady Ministrów

- rola i kompetencje Prezydenta RP

- sposoby powoływania i odwoływania Rady Ministrów

- opisuje rolę władzy wykonawczej w koncepcji trójpodziału władzy

- podaje imię i nazwisko obecnego Prezydenta RP oraz aktualnego Prezesa Rady Ministrów

- wymienia podstawowe kompetencje Prezydenta RP i Rady Ministrów

- przedstawia procedury wyboru Prezydenta RP i Rady Ministrów

- wyjaśnia terminy: dymisja, Rada Gabinetowa, kontrasygnata, ratyfikacja

- wymienia imiona
i nazwiska wszystkich prezydentów Polski
po 1989 r.

- interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP

- opisuje procedury odwołania Prezydenta RP i Rady Ministrów

- porównuje kompetencje Prezydenta RP z uprawnieniami prezesa Rady Ministrów

- ocenia pracę obecnego Prezydenta RP oraz aktualnych członków Rady
Ministrów

- wyjaśnia zasadność tworzenia tzw. „gabinetów cieni”

- prawidłowo interpretuje skutki finansowe realizacji różnych przedsięwzięć władzy wykonawczej

4. Władza
sądownicza

- rola i specyfika władzy sądowniczej

- rodzaje sądów i trybunałów w Polsce

- struktura sądów
w Polsce

- rola sędziego, prokuratury i policji

- wyjaśnia termin: prawo

- charakteryzuje specyfikę władzy sądowniczej w koncepcji trójpodziału władzy

- opisuje rolę sędziego w sprawowaniu władzy sądowniczej

- uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej

- wyjaśnia terminy: adwokat, radca prawny

- wymienia rodzaje sądów i trybunałów
w Polsce

- tłumaczy, na czym polega zasada niezawisłości sędziów

- rozróżnia specyfikę pracy prokuratury
i policji

- na podstawie tekstu źródłowego określa wpływ władzy sądowniczej na życie obywateli oraz jej rolę we współczesnym państwie demokratycznym

- wymienia kompetencje poszczególnych organów władzy sądowniczej w Polsce

- wyjaśnia, na czym polega zasada instancyjności sądów

- ocenia działalność sądów, prokuratury
i policji w Polsce

- podaje nazwy instytucji, do których można się zwrócić
w przypadku bycia świadkiem naruszenia prawa

- wyjaśnia rolę międzynarodowych organów sądowniczych

- identyfikuje i objaśnia problemy polskiego wymiaru sprawiedliwości

- uzasadnia konieczność niezależności władzy sądowniczej od innych władz

5. Idziemy
na wybory

- legitymizacja
władzy

- ordynacja wyborcza

- rodzaje ordynacji wyborczej

- zasady demokratycznych wyborów

- rodzaje prawa wyborczego

- procedury wyborcze do parlamentu

- podaje nazwy organów władzy, do których społeczeństwo wybiera swoich przedstawicieli

- wymienia zasady demokratycznych
wyborów

- wyjaśnia terminy: legitymizacja władzy, ordynacja wyborcza

- opisuje zasady
demokratycznych
wyborów

- rozróżnia czynne

i bierne prawo
wyborcze

- omawia znaczenie udziału obywateli
w wyborach

- uzasadnia konieczność obowiązywania zasad demokratycznych wyborów

- opisuje procedury wyborcze do parlamentu

- odszukuje informacje o wynikach wyborów
i zasadach ich
przeprowadzania

- ocenia zasadność istnienia przymusu wyborczego

- wskazuje korzyści i zagrożenia wynikające z częstego przeprowadzania
referendów

- wymienia zalety oraz wady proporcjonalnego i większościowego systemu liczenia głosów

- odszukuje informacje o wynikach wyborów
w innych państwach

- ocenia i porównuje polityczne kampanie wyborcze

6. Partie polityczne

- partie polityczne

- funkcje partii politycznych

- systemy partyjne

- typy partii politycznych

- polska scena
polityczna

- wyjaśnia termin: partia polityczna

- podaje nazwy partii politycznych istniejących w Polsce

- omawia funkcje
partii politycznych

- określa typy systemów partyjnych

- wymienia nazwy krajów, w których obowiązują poszczególne systemy partyjne

- charakteryzuje typy partii politycznych

- na podstawie tekstu źródłowego wskazuje cechy ideologii
konserwatywnej

- określa rolę partii politycznych we współczesnym świecie

- opisuje procedury zakładania partii
i podstawy jej
działania

- na podstawie tekstu źródłowego omawia tezę o częstej niejednoznaczności podziału na lewicę i prawicę
w Polsce

- wskazuje zalety
i wady poszczególnych typów systemów partyjnych

- charakteryzuje polską scenę polityczną

- odszukuje informacje o programach
partii politycznych istniejących w Polsce

- uzasadnia, jaki model finansowania partii politycznych jest najkorzystniejszy

- ocenia jakość proponowanych przez partie polityczne haseł
programowych

7. Mass media
i opinia publiczna

- opinia publiczna

- mass media i ich funkcje

- termin „czwarta władza”

- cenzura

- wyjaśnia terminy: opinia publiczna, mass media, cenzura

- wymienia funkcje mass mediów

- wyjaśnia termin „czwarta władza”

- opisuje funkcje mass mediów

- wymienia nazwy ośrodków badania opinii publicznej

- rozróżnia i charakteryzuje rodzaje cenzury

- korzysta z różnych źródeł informacji

- podaje sposoby przeprowadzania badań opinii publicznej

- wyjaśnia wpływ mass mediów oraz opinii publicznej na działalność władz
i zachowania
społeczne

- dostrzega wady i zalety różnych metod badania opinii publicznej

- rozumie i wyjaśnia problem manipulowania społeczeństwem
za pomocą wyników badań oraz odpowiednio formułowanych informacji

8. Służba publiczna

- administracja
publiczna

- służba cywilna

- prawa i obowiązki obywatela

- prawa i obowiązki urzędnika

- wskazuje obowiązki urzędników służby cywilnej

- wymienia prawa przysługujące obywatelom korzystającym
z usług urzędów
publicznych

- omawia strukturę administracji
publicznej

- na podstawie tekstu źródłowego określa najważniejsze zasady moralne i etyczne obowiązujące urzędników służby cywilnej

- uzasadnia znaczenie apolityczności urzędników służby cywilnej

- bierze udział w dyskusji na temat funkcjonowania idealnego urzędu oraz cech idealnego urzędnika

- wskazuje różnice między pracownikami służby cywilnej
a urzędnikami mianowanymi służby cywilnej

- lokalizuje urzędy na terenie swojej gminy, powiatu i województwa oraz określa ich zakres zadań

Rozdział II: Samorządna Rzeczpospolita

1. Władza centralna a samorząd
terytorialny

- idea samorządności

- rodzaje samorządów

- podział administracyjny Polski

- zadania samorządu terytorialnego

- nadzór nad samorządem terytorialnym

- przedstawia ideę samorządności

- tłumaczy, na czym polega zasada pomocniczości

- wyjaśnia termin: decentralizacja władzy

- opisuje założenia reformy samorządu terytorialnego
z 1999 r.

- wyjaśnia terminy: prawo lokalne, subwencja, Regionalna Izba Obrachunkowa

- wymienia rodzaje samorządów w Polsce

- rozróżnia zadania własne samorządu od zadań zleconych

- omawia, kto i w jaki sposób nadzoruje samorząd terytorialny

- uzasadnia konieczność sprawowania nadzoru nad samorządem terytorialnym

- określa, jaką rolę odgrywają Samorządowe Kolegia
Odwoławcze

- przedstawia genezę samorządności
w Polsce i na świecie

- omawia przykłady realizacji zasady
pomocniczości w UE

2. Samorząd gminny

- rodzaje gmin

- władze gminne i ich uprawnienia

- zadania i budżet gminy

- rola obywatela
w życiu gminy

- wymienia typy gmin

- charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów gmin

- wyjaśnia, w jaki sposób obywatele mogą wpływać na decyzje władz gminy

- omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w gminie

- określa zadania władz gminnych

- podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie gminy

- wskazuje źródła gminnych dochodów
i wydatków

- opisuje sposób
wyboru kandydatów do władz gminnych

- wskazuje miejsce urzędowania władz gminy, na której terenie mieszka

- wymienia imiona
i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w gminie (wójta, burmistrza lub prezydenta, przewodniczącego rady gminy bądź przewodniczącego rady miasta)

- przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów gminnych

- podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
w gminie

- ocenia pracę władz swojej gminy

- inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców
w jego gminie

- wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację gminnych przedsięwzięć

3. Samorząd
powiatowy

- rodzaje powiatów

- władze powiatowe
i ich uprawnienia

- zadania i budżet powiatu

- wymienia typy
powiatów

- charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów powiatów

- omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w powiecie

- określa zadania władz powiatowych

- podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie powiatu

- wskazuje źródła powiatowych dochodów i wydatków

- na podstawie tekstu źródłowego przedstawia propozycje zmian, które warto byłoby wprowadzić w funkcjonowaniu powiatów

- opisuje sposób wyboru kandydatów do władz powiatowych

- wskazuje miejsce urzędowania władz powiatu, na którego terenie mieszka

- wymienia imiona
i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w powiecie (starosty, przewodniczącego rady powiatu)

- przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów powiatowych

- podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
w powiecie

- ocenia pracę władz swojego powiatu

- inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców
w jego powiecie

- wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację przedsięwzięć powiatowych

4. Samorząd
wojewódzki

- cechy województwa

- władze wojewódzkie i ich uprawnienia

- zadania samorządu wojewódzkiego

- budżet
województwa

- przedstawiciel rządu w województwie

- wyjaśnia, jaka jest rola wojewody

- podaje przykłady spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie
województwa

- wymienia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w województwie

- określa zadania samorządu wojewódzkiego

- wskazuje źródła wojewódzkich dochodów i wydatków

- na podstawie tekstu źródłowego przedstawia główne problemy dotyczące współpracy między różnymi organami władzy samorządu wojewódzkiego

- opisuje sposób wyboru kandydatów do władz wojewódzkich

- wskazuje miejsce urzędowania władz województwa, na którego terenie mieszka

- wymienia imiona
i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w województwie (wojewody,
marszałka wojewódzkiego)

- omawia zmiany
w podziale administracyjnym Polski, które zaszły
od 1950 r.

- przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów wojewódzkich

- podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych
w województwie

- ocenia pracę władz swojego
województwa

- rozpoznaje herb swojej gminy, powiatu oraz województwa i wyjaśnia ich symbolikę

5. Jak załatwić sprawę w urzędzie?

- urzędy publiczne
i ich funkcjonowanie

- proces informatyzacji urzędów

- Biuletyn Informacji Publicznej

- elektroniczny
podpis

- wypełnia wybrane formularze urzędowe, np. wniosek o wydanie dowodu osobistego

- pobiera z internetu wybrane druki
urzędowe

- wyjaśnia termin: Biuletyn Informacji Publicznej

- odszukuje w różnych źródłach informacje na temat działalności wskazanych urzędów

- tłumaczy, do czego służą karty opisu
usługi

- wskazuje lokalizację najważniejszych urzędów w miejscu swojego zamieszkania

- wymienia rodzaje usług świadczonych przez urzędy za
pośrednictwem
internetu

- podaje własne propozycje zmian
w funkcjonowaniu urzędów

- wyjaśnia konieczność informatyzacji administracji
publicznej

- podaje szanse
i zagrożenia wynikające z informatyzacji urzędów

- wyjaśnia pojęcie
biurokracji i podaje jej cechy pozytywne (idealne) oraz negatywne

- proponuje zmiany na stronie internetowej urzędu w swojej miejscowości lub tworzy własną stronę WWW

Rozdział III: Polska i świat

1. Polska polityka zagraniczna

- racja stanu

- polityka zagraniczna

- współpraca międzynarodowa

- podmioty polityki zagranicznej

- służba dyplomatyczna i konsularna

- wyjaśnia termin: polityka zagraniczna

- wymienia podmioty uprawnione w Polsce do prowadzenia polityki zagranicznej

- wskazuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej

- wyjaśnia terminy: racja stanu, służba dyplomatyczna i konsularna

- przedstawia kierunki polskiej polityki
zagranicznej

- na podstawie tekstu źródłowego omawia tezę o wpływie techniki na politykę międzynarodową

- charakteryzuje różne sposoby działania
w polityce
zagranicznej

- na podstawie mapy przedstawia kierunki polskiej polityki
zagranicznej w Europie i na świecie

- ocenia bieżącą politykę zagraniczną
Polski

- wymienia zadania polskiej dyplomacji

- uzasadnia konieczność współpracy
międzynarodowej

- ocenia znaczenie
takich elementów polskiej polityki zagranicznej, jak: wejście
w struktury NATO, UE, Rady Europy czy uczestnictwo w konfliktach zbrojnych w Iraku i Afganistanie

2. Integracja
europejska

- geneza integracji europejskiej

- trzy filary Unii
Europejskiej

- funkcjonowanie
i organy Unii
Europejskiej

- przebieg integracji europejskiej

- miejsce Polski
w Unii Europejskiej

- fundusze unijne

- przedstawia najważniejsze etapy integracji europejskiej

- wymienia nazwy organów Unii Europejskiej

- wyjaśnia znaczenie Traktatu z Lizbony dla procesu integracji
europejskiej

- wskazuje na mapie państwa członkowskie

Unii Europejskiej

- przedstawia przyczyny integracji europejskiej

- omawia szczegółowo etapy integracji
europejskiej

- charakteryzuje organy Unii Europejskiej

- wskazuje korzyści
i zagrożenia wynikające z integracji Polski z Unią Europejską

- uczestniczy w dyskusji na temat dalszego pogłębiania i poszerzania integracji Unii Europejskiej oraz wprowadzenia euro w Polsce

- poszukuje informacji na temat programów unijnych oraz budżetu UE

- ocenia różnorodne aspekty funkcjonowania UE: finansowy, polityczny, społeczny, kulturowy itp.

3. Polska
w organizacjach międzynarodowych

- organizacje międzynarodowe

- rodzaje organizacji międzynarodowych

- charakterystyka wybranych organizacji międzynarodowych

- miejsce Polski
w organizacjach międzynarodowych

- wyjaśnia termin: organizacja między-narodowa

- rozwija skrótowce: ONZ, NATO, ZSRR

- rozwija skrótowiec: OBWE

- określa zasadnicze cele wybranych organizacji międzynarodowych, do których należy Polska

- wymienia typy organizacji międzynarodowych

- wskazuje na mapie zasięg wybranych
organizacji międzynarodowych

- ocenia zaangażowanie Polski w funkcjonowanie organizacji międzynarodowych (np. NATO)

- odszukuje informacje na temat wybranych organizacji międzynarodowych

- porównuje skuteczność działania poszczególnych organizacji międzynarodowych

- zna aktualnych liderów poszczególnych organizacji międzynarodowych

4. Organizacja
Narodów
Zjednoczonych

- geneza ONZ

- struktura i cele ONZ

- misje pokojowe

- organizacje wyspecjalizowane ONZ

- podaje nazwy najważniejszych organów ONZ

- wymienia najważniejsze organizacje wyspecjalizowane

ONZ

- omawia przyczyny utworzenia ONZ

- określa założenia
i cele ONZ

- charakteryzuje działalność UNESCO
i UNICEF

- przedstawia genezę ONZ

- charakteryzuje
poszczególne organy ONZ

- lokalizuje na mapie miejsca misji pokojowych ONZ

- ocenia skuteczność działań podejmowanych przez ONZ

- uczestniczy w dyskusji na temat przyszłości i reformy ONZ

- wyjaśnia mechanizmy funkcjonowania ONZ (wybór przedstawicieli, sposób nabywania
i utraty członkostwa, podejmowanie decyzji w ZO i RB)

- ocenia wkład Polski
w funkcjonowanie ONZ

5. Konflikty
międzynarodowe

- konflikty na świecie i ich przyczyny

- migracje ludności

- główne formy
migracji

- terroryzm

- wyjaśnia terminy: migracja, terroryzm

- wymienia potencjalne skutki konfliktów zbrojnych i działań terrorystycznych

- charakteryzuje aktualne konflikty i wskazuje na mapie miejsca, w których do nich
doszło

- opisuje różnorodne formy działań terrorystycznych

- charakteryzuje różne formy migracji

- tłumaczy, na czym polega uchodźstwo

- opisuje wybrane zamachy terrorystyczne w XXI w.

- ocenia działalność terrorystyczną, uwzględniając zasady moralne, prawo oraz skuteczność działania

- odszukuje informacje na temat najważniejszych konfliktów zbrojnych na świecie

- wskazuje miejsca potencjalnych konfliktów w przyszłości
i uzasadnia swój wybór

- proponuje działania lokalne, państwowe
i międzynarodowe zmierzające do rozwiązania problemów
migracyjnych

6. Problemy współczesnego świata

- państwa Trzeciego Świata

- podział na bogatą Północ i biedne Południe

- problemy współ-czesnego świata

- pomoc humanitarna

- globalizacja

- wyjaśnia terminy: Trzeci Świat, pomoc humanitarna

- wskazuje na mapie kraje bogatej Północy i biednego Południa

- wyjaśnia termin: globalizacja

- charakteryzuje problemy współczesnego świata

- przedstawia sposoby rozwiązywania problemów współczesnego świata

- charakteryzuje działalność organizacji humanitarnych

- opisuje różne wymiary globalizacji

- uzasadnia konieczność niesienia pomocy humanitarnej w wybranych rejonach świata

- wskazuje pozytywne i negatywne strony globalizacji

- ocenia skuteczność różnorodnych form przeciwdziałania problemom współczesnego świata (pomoc humanitarna organizacji
rządowych i pozarządowych, działalność MWF, BŚ, WHO, WTO)

Rozdział IV: Moja przyszłość zawodowa

1. Wybór szkoły
i zawodu

- predyspozycje
wymagane w poszczególnych typach zawodów

- typy szkół ponadgimnazjalnych
i studiów wyższych

- poradnictwo zawodowe

- ścieżka kariery
zawodowej

- podaje umiejętności
i predyspozycje osobiste niezbędne do wykonywania określonych zawodów

- wskazuje własne predyspozycje zawodowe

- wymienia rodzaje szkół w Polsce

- omawia możliwości dalszego kształcenia

- planuje własną ścieżkę edukacji i kariery zawodowej

- na podstawie tekstu źródłowego wyjaśnia ideę zmian w polskim systemie kształcenia

- na podstawie tekstu źródłowego przedstawia przyczyny funkcjonowania dotychczasowego systemu kształcenia na wybranych kierunkach

- wymienia sposoby pozyskiwania informacji dotyczących dalszego kształcenia

- ocenia skuteczność różnorodnych sposobów pozyskiwania informacji

- uzasadnia dokonany przez siebie wybór dalszej ścieżki edukacyjnej i kariery zawodowej

- wskazuje zalety
i wady wykonywania określonych
zawodów

- oddziela kwestię prestiżu zawodowego od wysokości zarobków związanych z wykonywaniem określonych zawodów

- ocenia wady i zalety prowadzenia własnej działalności gospodarczej, pracy na podstawie umowy o pracę i umowy cywilnej, pracy w pełnym i niepełnym wymiarze godzin

2. Rynek pracy

- rynek pracy

- krajowy i lokalny rynek pracy

- mobilność
zawodowa

- emigracja
zarobkowa

- kierunki emigracji zarobkowej

- bezrobocie

- wyjaśnia terminy: rynek pracy, mobilność zawodowa,
aktywność zawodowa, bezrobocie, bezrobotny, stopa bezrobocia

- podaje przyczyny emigracji zarobkowej Polaków

- wymienia zawody najbardziej poszukiwane na rynku pracy

- charakteryzuje potrzeby lokalnego rynku pracy

- omawia działania instytucji wpływających na rynek pracy

- wskazuje na mapie kierunki emigracji zarobkowej Polaków

- przedstawia korzyści i zagrożenia wynikające z istnienia emigracji zarobkowej

- tłumaczy, na czym polega „drenaż
mózgów”

- określa stopę bezrobocia w powiecie, na którego terenie
mieszka

- wskazuje przyczyny
i skutki bezrobocia

- ocenia sposoby przeciwdziałania bezrobociu

- proponuje własne sposoby przeciwdziałania bezrobociu

- ocenia skutki emigracji zarobkowej z perspektywy społecznej, ekonomicznej, politycznej
i kulturowej

- analizuje zjawisko
bezrobocia w UE
i na świecie

3. Moja pierwsza praca

- zasady poszukiwania pracy

- staż zawodowy

- CV i list motywacyjny

- targi pracy

- etapy procesu
poszukiwania
zatrudnienia

- metody wyboru odpowiedniego kandydata na dane
stanowisko

- redaguje CV

- redaguje list motywacyjny

- wskazuje źródła
informacji o ofertach pracy

- umie odpowiednio się zachować w trakcie rozmowy
kwalifikacyjnej

- wskazuje korzyści wynikające ze zdobywania doświadczenia zawodowego w trakcie odbywania stażu

- odszukuje w internecie wzory CV i listu motywacyjnego

- ocenia skuteczność różnych form poszukiwania pracy

- określa cechy
dobrego pracownika w zależności od charakteru pracy

- przeprowadza rozmowę kwalifikacyjną
z perspektywy pracodawcy

4. Pracownik i jego prawa

- prawa i obowiązki pracownika

oraz pracodawcy

- kodeks pracy

- prawa nieletnich pracowników

- mobbing

- związki zawodowe

- Państwowa Inspekcja Pracy

- wymienia podstawowe prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy

- tłumaczy, na czym polega mobbing

- na podstawie tekstu źródłowego określa obowiązki pracodawcy zatrudniającego osobę niepełnoletnią

- wymienia zasady zatrudniania młodocianych

- podaje nazwy instytucji, do których
można zwrócić się
o pomoc w przypadku łamania praw pracowniczych i mobbingu

- wyjaśnia wpływ związków zawodowych i Państwowej Inspekcji Pracy na warunki pracy

- opisuje rolę NSZZ „Solidarność”
w walce o prawa pracownicze w czasach PRL i obecnie

- redaguje pismo
w sprawie łamania praw pracowniczych

- wyjaśnia znaczenie ustalania tzw. płacy minimalnej z perspektywy rządu, związków zawodowych, pracodawców
i pracowników

- poszukuje informacji na temat sposobów zawierania umów o pracę

5. Jak założyć własną firmę?

- procedury zakładania firmy

- biznesplan

- formy działalności gospodarczej

- marketing i zarządzanie przedsiębiorstwem

- wyjaśnia terminy: biznesplan, marketing

- wymienia podstawowe procedury związane z założeniem firmy

- określa rodzaje działalności gospodarczej

- przedstawia biznes-plan dla własnej firmy

- charakteryzuje różne rodzaje działalności gospodarczej

- wymienia korzyści i zagrożenia związane z założeniem własnej firmy

- omawia zasady marketingu i zarządzania

- opracowuje plan finansowy własnej firmy

- poszukuje informacji
o możliwościach pozyskania funduszy na rozpoczęcie działalności gospodarczej (kredyt bankowy, projekt UE, programy UP)

6. Etyka życia gospodarczego

- nieuczciwe praktyki rynkowe – plagiat, piractwo

- szara strefa

- etyka zawodowa

- zawody zaufania publicznego

- wyjaśnia terminy: norma moralna (etyczna), zaufanie publiczne

- omawia rodzaje nieuczciwych praktyk

- wymienia zawody zaufania publicznego

- wyjaśnia zjawisko szarej strefy

- na podstawie tekstu źródłowego gromadzi argumenty do dyskusji na temat braku możliwości prawnego usankcjonowania
zaufania

- wymienia przyczyny nieuczciwych praktyk rynkowych

- odszukuje informacje o kodeksach etyki zawodowej

- przedstawia rozwiązania, które mogłyby ograniczyć tzw. szarą strefę
i nieetyczne zachowania w życiu
gospodarczym

- ocenia etyczność określonych działań w życiu gospodarczym

- wyjaśnia zjawiska nieuczciwej konkurencji
i dumpingu

- udowadnia pozytywną rolę kapitału zaufania (teoria gier) w biznesie

- analizuje kodeksy etyki zawodowej